Selectief droogzetten biedt kansen voor minder en verantwoord antibioticagebruik

De nieuwe cijfers van het antibioticagebruik in de veeteelt werden eerder dit jaar gepresenteerd op de bijeenkomst ter ere van het 10-jarig bestaan van de vzw AMCRA. De cijfers zijn overwegend gunstig, met opnieuw een daling in de verkoop van colistine, gemedicineerde voeders en kritische antibiotica. Waar er vorig jaar nog een stijgende trend was in de verkoop van alle antibiotica, is die nu gekeerd. Desalniettemin zijn blijvende inspanningen nodig om de doelstellingen naar verminderd antibioticagebruik, zoals vastgelegd in het convenant, te behalen tegen 2024. Selectief droogzetten hoort daar bij.

In vergelijking met het totaal gebruik van antibiotica binnen de veeteelt is het gebruik in de melkveesector beperkt. Als we binnen die sector zelf kijken, zien we dat mastitisbehandeling en droogzetbehandeling het grootste aandeel inneemt met ruim 60%.
Al enige tijd wordt gestimuleerd om over te schakelen van systematisch naar selectief droogzetten, maar deze praktijk wordt niet massaal geïmplementeerd. Dit kan afgeleid worden uit de verkoopcijfers van de antibioticahoudende uiertubes, die specifiek voorbehouden zijn voor ofwel droogzetbehandeling ofwel mastitisbehandeling van herkauwers. Er is wel een lichte daling van het totaal aantal uiertubes, maar deze daling is toe te schrijven aan een verminderd aantal tubes voor mastitisbehandeling en niet voor droogzetbehandeling.
Mogelijk zal de Europese verordening die preventief gebruik van antibiotica, en per definitie dus ook systematisch droogzetten met antibiotica, verbiedt sinds 28 januari 2022, hier verandering in brengen. Helaas is deze wetgevende maatregel tot nu toe nog niet goed gekend in het veld, zo blijkt uit de eerste cijfers van een enquête door MCC die ondertussen werd ingevuld door 73 Vlaamse melkveehouders: slechts 53% gaf aan kennis te hebben van deze verordening (zie figuur 1).

Fig. 1: Antwoorden op de vraag: Ik heb weet van de Europese verordening die preventief gebruik verbiedt sinds 28 januari 2022

Selectief droogzetten biedt veel kansen om samen met de bedrijfsdierenarts de uiergezondheid onder de loep te nemen en te verbeteren. Een beter uiergezondheidsmanagement leidt immers niet alleen tot minder klinische mastitis, een lager celgetal en minder antibioticagebruik maar ook tot een hogere productie en economisch rendement voor het melkveebedrijf. Bijna 44% van de respondenten van diezelfde enquête gaf aan om af en toe antibioticatubes toe te dienen bij droogzetten (= selectief droogzetten), en 4% zou dit zelfs nooit doen (zie figuur 2).
 

Fig. 2: Antwoorden op de vraag: Ik gebruik antibiotica-houdende droogzettubes bij het droogzetten.

Een goede strategie is nodig om selectief droogzetten met succes toe te passen. Ga dus samen met je bedrijfsdierenarts aan de slag om de juiste koeien te selecteren. Een stappenplan o.b.v. het koecelgetal is beschikbaar op de website van AMCRA (AMC-3646_Leaflet droogzetten.indd (amcra.be)) of op de website van het M-team van de Universiteit Gent.

Inzicht in antibioticagebruik dankzij benchmarkrapport

Om inzicht te krijgen in het gebruik van het antibiotica binnen de melkveesector is het sinds 2018 verplicht om antibiotica te registreren in het kader van het IKM lastenboek. In juni werd voor de tweede keer een bedrijfsspecifiek antibiotica-benchmarkrapport opgemaakt dat te raadplegen is via het portaal van AB register.
Het is aan te raden het rapport te bespreken met je dierenarts, die trouwens mits toestemming ook zelf het rapport kan raadplegen, om samen te bekijken welke verbeteringen mogelijk zijn op jouw bedrijf. Zo kan selectief droogzetten de BD₁₀₀ voor de groep van koeien die 24 maand en ouder zijn, gunstig beïnvloeden.

Fig. 3: Antwoorden op de vraag: Ik heb kennis van mijn benchmark antibioticarapport voor melkvee.

Op dit moment zou, althans volgens de voorlopige resultaten van de MCC-enquête, bijna 21% van de veehouders geen kennis hebben van hun antibioticarapport (zie figuur 3). Een gemiste kans om de uiergezondheid en algemene gezondheid van de dieren naar een hoger niveau te tillen. Voorlopig werden voor de melkveesector - in tegenstelling tot andere diersectoren zoals de varkens- en pluimveesector - nog geen antibiotica-reductiepaden vooropgesteld. Dat neemt niet weg dat de melkveesector wel reeds haar steentje bijdraagt in het belang van een duurzaam antibioticabeleid, wat zich ook uit in een daling van de verkoop van antibioticatubes voor klinische mastitis.   

Met AB Coaching meer uit je bedrijf halen met minder antibiotica

Graag helpen we jou en je bedrijfsdierenarts om nog een stapje verder te gaan in je antibioticabeleid. Meer bepaald met de nieuwe dienst AB Coaching die DGZ aanbiedt: daarbij stippelt een DGZ-dierenarts samen met jou en in samenspraak met je bedrijfsdierenarts, een traject uit op maat van jouw bedrijf voor een rationeel antibioticagebruik en optimale dierprestaties, met constante aandacht voor het welzijn van het dier. Het uiteindelijke doel is om tot een manier van werken te komen die jou en je bedrijfsdierenarts handvaten biedt waar jullie blijvend mee aan de slag kunnen. Alles vanuit de invalshoek ‘beter voorkomen dan genezen’ en om meer uit je bedrijf te halen met minder antibiotica!

Heb je vragen over selectief droogzetten? Neem contact op met MCC via mail naar info@mcc-vlaanderen.be of bel 078 15 47 10.
Interesse in de AB Coaching of wil je er meer over weten? Contacteer DGZ vrijblijvend via mail helpdesk@dgz.be of bel 078 05 05 23.