Project VoederPAS: perspectief voor melkveehouders in de stikstofproblematiek

Op 1 oktober ging het 3-jarig project VoederPAS van start. In dit project gaat ILVO samen met MCC en Boerenbond op zoek naar een manier om het ruw eiwit (RE)-gehalte van een rantsoen op een haalbare, betaalbare, betrouwbare en accurate manier te monitoren. Het doel van het project is om een tool te ontwikkelen waarmee iedere Vlaamse melkveehouder het RE-gehalte in het rantsoen kan opvolgen. Op die manier zou het gebruik van laageiwitrantsoenen in de toekomst als PAS-maatregel kunnen dienen om de stikstofuitstoot te doen dalen. Een woordje uitleg.
   

Stikstofproblematiek

De Vlaamse landbouwsector staat voor grote uitdagingen. Zowel de impact op het klimaat als op het milieu moet naar beneden. In het recentste stikstofakkoord van de Vlaamse regering (november 2023) wordt aan de gehele rundveesector opgedragen om de ammoniakuitstoot met 15% te doen dalen tegen 2030. Tot op heden kan dit enkel door minder dieren te houden of door de implementatie van één of meerdere PAS-maatregelen. Op de PAS-lijst met mogelijke maatregelen staan voorlopig emissiearme stalsystemen of beweiding. Niet voor alle bedrijven zijn deze maatregelen haalbaar, waardoor een uitbreiding van de PAS-lijst zeker welkom is.  

VoederPAS als mogelijke oplossing

Het is reeds aangetoond dat er een sterke link is tussen het RE-gehalte van een rantsoen en de uitscheiding van ureum (voornaamste bron van NH3) via de urine. Een daling van het RE-gehalte van een rantsoen met 1%, kan leiden tot 10% minder NH3-uitstoot. Laageiwitrantsoenen hebben dus potentieel als PAS-maatregel in de toekomst. Daarbij is het een relatief goedkope en eenvoudig toe te passen maatregel, en zal dit bij een doordachte aanpak niet leiden tot een daling in productie. Op dit moment is het echter nog niet mogelijk om een laageiwitrantsoen op een betrouwbare manier te borgen. Daarom wordt er in dit project op zoek gegaan naar een manier om zo eenvoudig, goedkoop, betrouwbaar en accuraat mogelijk het RE-gehalte van een rantsoen te monitoren. Op die manier zou het voederen van een laageiwitrantsoen in de toekomst als PAS-maatregel kunnen gelden en krijgt de melkveehouder meer perspectief in de stikstofcrisis.

    Foto: Het voederen van een laageiwitrantsoen kan in de toekomst als PAS-maatregel gelden, waardoor de melkveehouder meer perspectief in de stikstofcrisis krijgt.
    
Inschatting ruw eiwitgehalte

MCC-Vlaanderen voert nu al routineonderzoek uit op een bekende stikstofparameter in tankmelk: het ureumgehalte. De opvolging van het ureumgehalte in melk zou een eenvoudige manier zijn om het RE-gehalte in het rantsoen op te volgen. Op deze manier zouden er geen extra staalnames moeten plaatsvinden en blijft de opvolging goedkoop. Voorgaand onderzoek door ILVO met data van MCC toonde echter aan dat het melkureumgehalte alleen niet voldoende is voor een betrouwbare opvolging. Er moet dus gezocht worden naar extra parameters die, samen met het melkureumgehalte, een betrouwbare inschatting van het RE-gehalte in het rantsoen toelaten. Bijkomend onderzoek op andere stalen zoals urine, bloed of haren, maar ook andere analyses op melk kunnen hiervoor een oplossing bieden.

Verloop VoederPAS project

In de eerste fase (WP 1) van het project zal een literatuurstudie en marktanalyse gebeuren om verschillende parameters en types stalen (bloed, urine etc.) in kaart te brengen. Deze parameters zullen gescoord worden voor haalbaarheid, betaalbaarheid, betrouwbaarheid en accuraatheid. Uit de parameters met de hoogste score worden 3 combinaties samengesteld. Deze zullen tijdens de tweede fase (WP 2) onderzocht worden in een dierproef op ILVO en in een praktijktest op 10 melkveebedrijven. In de derde fase (WP 3) zal een gebruiksvriendelijke tool ontwikkeld worden waarmee de melkveehouder op een simpele manier kan bijhouden welke stalen op welk moment moeten genomen worden. Van zodra de beste combinatie gevalideerd is, zal de tool worden uitgerold over heel Vlaanderen en zal er een dossier worden opgemaakt om de tool voor te stellen als PAS-maatregel (WP 4). Doorheen het volledige project wordt er regelmatig overlegd met stakeholders uit de sector, om de vinger aan de pols te houden bij de praktijk (WP5).

    Figuur: Schematische weergave van het verloop van het VoederPAS project
 

Meer info

Voor meer informatie over het project kan je mailen naar info@mcc-vlaanderen.be, met vermelding van “VoerderPAS” in het onderwerp.
Wil je graag op de hoogte blijven van dit project en andere projecten van MCC? Schrijf je dan zeker in voor onze nieuwsbrief via deze inschrijflink.
   
De projectpartners